Nowy Kalendarz Bydgoski 2023

To już pięćdziesiąte szóste wydanie  Kalendarza Bydgoskiego – rocznika zainicjowanego przez dziennikarską nestorkę Walerię Drygałową ponad pół wieku temu. Pierwszą, malarską okładkę stworzył Stanisław Matuszczak, znakomity bydgoski twórca
i pedagog, którego pożegnaliśmy w ubiegłym roku. Z ogromnym żalem wspominamy tego wspaniałego kolegę i wybitnego bydgoszczanina piórem Anny Lubaczewskiej.
Kalendarz Bydgoski – dzieło  zbiorowe pasjonatów historii w służbie miastu i jego mieszkańcom – jest swoistą sztafetą dziennikarskich pokoleń. Naszej „zmianie”, a tworzą ją wytrawne szermierki i szermierze pióra, przyszło wypełniać tę misyjną rolę 
w czasach niełatwych, naznaczonych nie tylko pandemią, ale przede wszystkim wszechobecnym niepokojem o dzień dzisiejszy,
a także i trudne do przewidzenia jutro.
Anonsując nowe wydanie Kalendarza Bydgoskiego pozwolą Państwo, że publicznie podziękuję wydawcy, sponsorom, ale przede wszystkim zespołowi realizującemu to przedsięwzięcie, za niezwykłą wręcz sprawność, sumienność i staranność włożone w przygotowanie tego wydania.
Mam nadzieję, że mimo licznych ograniczeń rezultat przyniesie potencjalnym Czytelnikom oczekiwana satysfakcję.
A proponujemy dla każdego coś interesującego. Miłośnicy historii miasta znajdą np. niezwykły kalendarz retro z roku 1923 skonstruowany przez red. Krzysztofa Błażejewskiego  na podstawie niegdysiejszej prasy opisującej budzenie się polskości
w mieście, czy np. opowieść  Jolanty Zielaznej o tym, jak w Bydgoszczy, krótko po zakończeniu I wojny światowej prowadzono akcję zbiórki pieniędzy na pomoc japońskim dzieciom, ofiarom trzęsienia ziemi. To świadectwo długiej tradycji zbiorowej filantropii w naszym mieście. Najnowsze dowody ofiarnej pomocy wojennym uchodźcom z Ukrainy, które rejestruje Łukasz Religa są tego kolejnym przykładem. Otwarte drzwi w herbie Bydgoszczy zobowiązują – konkluduje autor.
Za naszą „kalendarzową” powinność uznaliśmy natomiast bieżącą informację o aktualnych dziełach bydgoskich pisarzy. I tak między innymi Jolanta Zielazna pisze o książce Ewy Rynki – Zwyczaje towarzyskie polskich mieszkańców Bydgoszczy w II Rzeczypospolitej; Gizela Chmielewska przybliża książkę Zofii Skąpskiej Dziwne jest serce kobiety…, a Hanka Sowińska obnaża błędy w biografii Mariana Rejewskiego, którą napisał Robert Gawłowski; osobiście z wielką satysfakcję piszę o najnowszym zbiorze wierszy Zdzisława Prussa Wspólny mianownik. Przy okazji zachęcam też do lektury Duch szopki trwa, o słynnych szopkach noworocznych tegoż utalentowanego Zdzisława Prussa.
   No a skoro już jesteśmy przy występach nie sposób nie polecić dwóch sumiennych recenzji teatralnych naszej wieloletniej współpracowniczki Anity Nowak Urodzaj po zarazie i Kameralny w nowej odsłonie.
   Długo by tak jeszcze wymieniać – jest legenda i kryminał, poważne i zabawne wiersze i wierszyki oraz przeuroczy List z Włoch Marii Gulczyńskiej – Baci, wsparty własnoręcznie przyrządzoną sztuką teatralną z bydgoską akcją.
Sądzę też, że sporą satysfakcję przyniosą Państwu rozmowy z wyjątkowymi bydgoszczanami : Urszuli Guźleckiej z doktorem Ryszardem Długołęckim, artystą Aleksandrem Dętkosiem i śpiewakiem Ryszardem Smędą, a Norberta Krawczyka z wspaniałym muzykiem Bogdanem Ciesielskim.
Skutkiem nieoczekiwanej dociekliwej kwerendy dziennikarskiej (zdradzę też tylko sygnalnie) jest odkrycie red. Wojciech Sobocińskiego, że autorką słynnej palmy „posadowionej” w centrum stolicy jest bydgoszczanka Joanna Rajkowska i ma przy
ul. Mazowieckiej „swoją” bramę, a prof.  Marka Jeleniewskiego, że ojciec wybitnego muzykologa, znawcy Bacha, mieszkał przy
ul. Kujawskiej.
Itd., itp.; mogę oczywiście mnożyć walory najnowszego wydania KB. A więc porzućcie plotki, półprawdy i pogłoski, czytajcie Kalendarz Bydgoski !

Marcin Rykowski

Marcin Rykowski: „Od Redaktora.  Prawda i… buty”. Dr Zofia Ruprecht zaprosiła na niecodzienną sesję fotograficzną na dachu nowego hotelu „Focus”. Fot. Justyna Szelągowska, s. 12.

Norbert Krawczyk: „Ludzie Bydgoszczy”. „Z nuty na nutę”. Bogdan Ciesielski na lotnisku w Monachium… s. 83. Fot. Archiwum domowe.

Urszula Guźlecka: „Ryszard Smęda, czyli jeden mały szczęścia łut”. Ryszard Smęda –  jako Alfred  Doolittle w „My Fair Lady” z Małgorzatą Grelą. Fot. Marek Chełminiak, s. 87.

Urszula Guźlecka: „Ryszard Długołęcki, czyli życie usłane pasjami”. Doktor  Ryszard Długołęcki  –  Fot. Archiwum domowe, s. 92.

1 listopada  w dniu  Wszystkich  Świętych
26 „Kwesta na rzecz ratowania
najstarszych bydgoskich cmentarzy”

Cały czas trwają przygotowania do tegorocznej „Kwesty na rzecz ratowania  najstarszych  bydgoskich cmentarzy” organizowanej przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Wszystko przy życzliwym  wsparciu i pomocy  bydgoskich mediów, zwłaszcza TVP 3 Bydgoszcz, „Gazety Pomorskiej”, „Expressu Bydgoskiego”, Polskiego Radia PiK, „Gazety Wyborczej” i Bydgoskiego Portalu Internetowego. Dziennikarze będą kwestować do specjalnie oznakowanych puszek.

Kolejna już 26 „Kwesta na rzecz ratowania najstarszych  bydgoskich cmentarzy” odbędzie się  1 listopada w dniu Wszystkich Świętych w godzinach 9.00-16.00 na cmentarzu Starofarnym przy ul. Grunwaldzkiej 15. Głównym organizatorem jest Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy.
  Uzyskaliśmy na ten cel zgodę Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji : „Uprzejmie informujemy, że Państwa  zbiórka „Kwesta na rzecz ratowania najstarszych bydgoskich cmentarzy” otrzymała numer „2022/4563/OR”. Dane zawarte w zgłoszeniu zostały zamieszczone na portalu zbiórek publicznych „LINK do indywidualnej zbiórki”.
Pieniądze uzyskane podczas kwesty 2022 roku wydatkowane będą (na miarę pozyskanych środków) na dokończenie naprawy grobowca Rodziny Warmińskich oraz wybrane nagrobki z rozbitymi tablicami na Cmentarzu Starofarnym.
 Na terenie Rzeczypospolitej Polskiej odwołano już stan epidemii, to jednak obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej Stanu zagrożenia epidemicznego. Dlatego zdecydowaliśmy się na ograniczenie liczby kwest w Bydgoszczy, do jednej na cmentarzu Starofarnym.Także do przypomnienia  uczestnikom kwesty o zachowaniu ostrożności, m.in. do wrzucania datków do wolno stojącej urny.
Jednocześnie wzorem minionego roku Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy i miasto Bydgoszcz organizuje zrzutkę, która wyklucza bezpośredni kontakt kwestujących i ofiarodawców. Zatem zbiórkę  można  wspomóc również onlinie (jak na plakacie).
Zrzutka będzie trwała do odwołania, nie dłużej jednak niż do końca listopada 2022 roku. Zdecydowaliśmy się na kwestę na cmentarzu Starofarnym  także dlatego, że mimo dużej  życzliwości  bydgoszczan  jest to nekropolia  wciąż  okaleczona, zdarzają się przypadki rozbijania nagrobków a także smarowania sprayem.  
 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, z wdzięcznością informuje, że wśród kwestujących znajdzie się wielu znamienitych bydgoszczan, przedstawicieli różnych profesji i zawodów. Dorocznym zwyczajem do  podziękowań dołączymy znaczki wydrukowane przez Drukarnię Abedik p. Henryka Balickiego.                                                               

Jerzy Derenda
 

Plakat przygotowany staraniem miasta Bydgoszczy.

Koncerty Maryjne z Różą
urastają do rangi festiwalu

 Ukazał się kolejny numer 26-27 „Dziennika Bydgoszczy” wydawanego przez Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy.  Jest to lektura ciekawa i pouczająca.
  Zaczynamy od relacji z Finału XI Koncertów Maryjnych z Różą (8-31 maja 2022 r.) organizowanych przez TMMB we współpracy z Akademią Muzyczną im. F. Nowowiejskiego, Wydziałem Edukacji Muzycznej  im. Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego, Ruchem Stowarzyszeń Regionalnych RP, Oddziałem Kujawsko-Pomorskim  Polskiego Związku Chórów i Orkiestr w Bydgoszczy,  Urzędem Miasta Bydgoszczy i Parafią Katedralną  pw. Świętych Marcina i Mikołaja. Patronat sprawuje Krzysztof Włodarczyk Biskup Bydgoski, który podsumowując wydarzenie  powiedział m.in. „ Z całego serca dziękuję za tę piękną  inicjatywę  i kontynuowanie tego wzniosłego przedsięwzięcia. Koncerty Maryjne z Różą to inicjatywa potrzebna w Bydgoszczy, naszym regionie i kraju.
 XI Koncerty Maryjne z Różą powróciły po 2-letniej przerwie spowodowanej pandemią, poprzedzone życzeniami Papieża  Franciszka. Laury główne  w postaci statuetki  róży, symbolu  Koncertów Maryjnych z Różą otrzymali m.in.  Chór  Collegium Medicum  UMK w Bydgoszczy pod kierownictwem prof. Janusza Staneckiego, Chór Kameralny „Akolada” pod dyrekcją prof. Renaty Szerafin- Wójtowicz, Kwartet Smyczkowy  „Arte  Con Brio” oraz Pedagodzy i Uczennice  Wydziału Wokalnego  z Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych  im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy.
   Prof. Wojciech Pospiech powiedział m.in. Apogeum  miesiąca maja  w Bydgoszczy od lat stała się  wielka impreza, festiwalem pod nazwą „Koncerty Maryjne z Różą”. (…) W czasie przepięknego  miesiąca maja mamy możliwość w Bydgoszczy  spotykać się  na tym wielkim rendez - vous z muzyką, od chórów, solistów, zespołów kameralnych, zaangażowanych wszystkich środowisk artystycznych, po ciągle do  nowych melomanów, uzyskujemy arystokratyczny obraz tego przedsięwzięcia. Róża jako królowa kwiatów jest synonimiczna z tzw. Wielką Sztuką. Obyśmy ja pielęgnowali  i dodawali ciągle to nowej świeżości, oby było łatwiej i dobrze żyć w tym trudnym świecie.
    „Dziennik Bydgoszczy” do nabycia w siedzibie TMMB przy ul. Jezuickiej 4.

23 maja miał wystąpić  Zespół Wokalny  „Cantus PARS”, którego szefem artystycznym jest chórmistrz  Michał Gacka. Z przyczyn zdrowotnych okazało się to niemożliwe. W zamian, podczas koncertu, usłyszymy śpiew (Justyna Droszcz jedyna z Zespołu „Cantus Pars”) i organy (Michalina Anna Grajewska).
 Justyna Droszcz ukończyła Niepubliczną Szkołę Muzyczną I stopnia w Nakle (skrzypce i lekcje śpiewu) oraz PZSM Bydgoszczy (klasa śpiewu solowego). Studiuje na Wydziale wokalno-Aktorskim AM w Bydgoszczy, od  7 roku życia  była członkinią wielu chórów i zespołów, m.in. w Niemczech Szkocji i w kraju, jest laureatką  konkursów międzynarodowych m.in. w Bułgarii, Szwajcarii, Serbii. Od  2029 roku - artystka chóru Opery Nova. Swoje umiejętności  rozwijała  podczas warsztatów śpiewu jazzowego białego alikwotowego, gardłowego w kraju i za granicą  (USA, Niemcy).
 Wystąpi także  Michalina Anna Grajewska, która przez 12 lat uczęszczała do szkoły muzycznej (fortepian, organy) i medycznej. Od 2018 roku kształci się na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy (kompozycja, klawesyn). Jest laureatką konkursu Kompozytorskiego na miniaturę klawesynową  2021 organizowanego  przez Koło Naukowe Muzyki Dawnej AM w Gdańsku, gdzie zajęła II miejsce  za utwór „Rezonans”. Zdobywa umiejętności gry na klawesynie, uczy się sztuki  gry na organach, klawesynie, klawikordzie, wirginale oraz sztuki improwizacji. Działa w kołach naukowych. Bada problematykę  przestrzeni muzyczną i struktury dźwięku.
Program koncertu:

1. Johann Jakob Froberger - Suite XXX - Plainte fait a Londres pour passer la Melancholie,laquelle se jouelentenement avec discretion.
2. G.F.Händel, Mesjasz HWV 56, III: "If God be for us"
3. G.F.Händel- Il trionfo del tiempo e del disinganno, HWV 46a: “Tu del Ciel ministro eletto”
4. J. S. Bach - Preludium chorałowe "Wenn wir in höchsten Nöten sein"
G-dur BWV 641
Aus dem „Orgelbüchlein" (BWV 599-644)
5. Peter Cornelius- "Ave Maria"
6. Lois Vierne - Preambule from 24 Pièces en style libre, Opus 31, Volume I.
Préambule, N°1 "à ALBERT RIBOLLET" Composed in 1913.
7. Henri Seroka- "Ave Maria"
8. Feliks Nowowiejski - Wstęp do sekwencji Victimae Paschali Laudes op. 9 nr 9 na organy
9. Michał Lorenc- "Ave Maria"
10. Karl Jenkins, Stabat Mater: "Ave Verum"