Dla Bydgoszczy
(Kronika TMMB 2004 do 2005 r.)
Młodzież puka
| |
| Gościliśmy młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 26 |
Coraz częstszymi gośćmi w naszej siedzibie przy ul. Jezuickiej 4 są uczniowie bydgoskich szkół podstawowych. W kwietniu 2004 roku gościliśmy młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 26. Spotkanie przerodziło się w regularną konferencję prasową, a prezes Jerzy Derenda starał się odpowiadać na najbardziej dociekliwe pytania o Bydgoszczy. 15 lipca 2004 roku podejmowaliśmy też grupę młodzieży z siostrą Danutą ze zrzeszenia katolickiego w Woronowie na Białorusi. Młodzież zaskoczyła nas piękną polszczyzną i śpiewem. My odwdzięczyliśmy się wydawnictwami TMMB.
Uratować od zagłady
Od czerwca 2004 roku udzielamy swej pomocy podjętej przez Bydgoskie Stowarzyszenie Miłośników Zabytków idei ratowania tzw. Przedmościa Bydgoskiego – polskich linii obronnych wzniesionych latem 1939 roku od Kruszyna poprzez Osówiec, Szczutki do Tryszczyna. Mowa tu o 18 schronach żelbetonowych i kilometrach okopów budowanych przez 61 i 474 Pułk Piechoty, 15 PAL, Batalion Obrony Narodowej w Bydgoszczy i 59 Pułk Piechoty z Inowrocławia. Nadzorujący całość mgr Robert Grochowski jest przekonany, że 1 września 2005 roku w Kruszynie otwarty zostanie skansen historyczno-wojskowy z udostępnionym do zwiedzania schronem żelbetonowym, pierwszym w Polsce schronem drewniano-ziemnym oraz 100-metrowym odcinkiem okopów. Jednocześnie wyznaczony zostanie szlak turystyczny od Zielonczyna poprzez Kruszyn do Osówca z ekspozycją polskiej linii obronnej.
Debata nad strategią
Prezes TMMB Jerzy Derenda w okresie od czerwca do października 2004 roku uczestniczył w obradach grupy roboczej do spraw opracowania celu strategicznego 4 - w ramach aktualizacji Strategii Rozwoju Bydgoszczy. Debata koncentrowała się m.in. wokół utworzenia centrum kongresowego, powołania uniwersytetu, umacniania roli miasta jako ośrodka akademickiego, rozszerzania zakresu badań naukowych, rozwoju potencjału naukowego, kulturalnego i sportowego oraz partnerskiej współpracy z Toruniem i sąsiadującymi gminami.
Głos w sprawie uniwersytetu
Rozgorzała dyskusja na temat powołania Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Nie zabrakło w niej i naszego zdecydowanego głosu. „Jedno nie ulega wątpliwości – pisaliśmy na łamach bydgoskiej prasy 12 lipca 2004 r. - w Bydgoszczy potrzebny jest uniwersytet. Nasze miasto jest liczącym się w kraju ośrodkiem gospodarczym, kulturalnym i naukowym, siedzibą instytucji o charakterze ponadregionalnym, ośrodkiem akademickim z największą liczbą studentów w regionie”. I dalej: „Uniwersytet stwarza nadzieję na pracę dla wielu zdolnych naukowców, którzy wciąż opuszczają Bydgoszcz w poszukiwaniu atrakcyjnej pracy i już nigdy do niej nie powracają. To samo dotyczy bydgoskiej młodzieży zmuszonej do studiowania w innych miastach lub rezygnowania z nauki ze względu na wysokie koszty utrzymania...”.
Mamy stronę internetową:
Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy w sierpniu 2004 roku doczekało się własnej witryny internetowej. Powstała ona po to, by służyć Bydgoszczy i jej mieszkańcom. Otwiera ją hejnał Bydgoszczy skomponowany przez Konrada Pałubickiego w wykonaniu Henryka Drążka, któremu towarzyszy błękitne, wirujące logo Stowarzyszenia. Po krótkiej prezentacji, także w językach angielskim i niemieckim, przedstawiona została historia TMMB i kronika działalności za lata 2000-2004. Całość jest bogato ilustrowana zdjęciami wykonanymi przez bydgoskich fotografików, zwłaszcza Marka Chełminiaka, także Wojciecha Wieszoka oraz reprodukcjami z albumu „Bydgoszcz na starej fotografii” Zdzisława Hojki. Witryna powstała dzięki pomocy Firmy GOTOWSKI Budownictwo Komunikacyjne i Przemysłowe Spółka z o.o. Niezbędny sprzęt komputerowy przekazali: Lucent Technologies Poland, oddział bydgoski Banku BPH S.A. oraz Przedsiębiorstwo Informatyki ZETO S.A.
Pomogliśmy w remoncie siedziby
Z naszej inicjatywy powstał projekt odnowienia elewacji kamienicy przy Jezuickiej 4. 16 września 2004 r. rozpoczął się remont elewacji frontowej kamienicy połączony z wymianą dachówki. Na ten cel otrzymaliśmy część środków z puli Miejskiego Konserwatora Zabytków. Swego wsparcia udzielił też ADM. Prace zostały wykonane przez bydgoski „Kontbud”. Remont zakończono w listopadzie 2004 r. W samym sercu miasta przybyła jeszcze jedna ładna elewacja. Jednocześnie naszym staraniem wymieniona została zniszczona dachówka na kamienicy przy ul. Jezuickiej 4.
Ciekawe odczyty o Bydgoszczy
We wrześniu 2004 r. Sekcja Odczytowo-Historyczna TMMB rozpoczęła tradycyjny cykl wykładów Wszechnicy Bydgoskiej na rok szkolny 2004/2005. W 2004 r. odbyły się 3 wykłady: Sebastiana Malinowskiego „O Kanale Bydgoskim”, Ireny Borowczak „Medale i tablice pamiątkowe projektu Bronisława Zygfryda Nowickiego” oraz Agnieszki Majchrzak „Wille i domy mieszkalne w międzywojennej Bydgoszczy”.
W styczniu 2005 roku Jacek Lindner mówił na temat: „Bydgoska prasa parafialna po 1989 r.”, w lutym Andrzej Dyszak wygłosił odczyt „Bydgoszcz i jej językowa tożsamość”, w marcu Marek Romaniuk - „Archiwum pamięcią narodu”, w kwietniu Barbara Gogol-Drożniakiewicz – „Wielcy muzycy Bydgoszczy”, w maju Walentyna Korpalska - „Medycyna i medycy w staropolskiej Bydgoszczy”.
Odczyty odbywają się tradycyjnie w ostatni czwartek miesiąca o godz. 17.00 w sali sesyjnej ratusza. Kolejny cykl wykładów rozpocznie się we wrześniu 2005 r. 29 września dr Marek Romaniuk mówić będzie na temat „Bydgoscy patroni ulic”.
Nadzwyczajne Walne Zebranie
27 września 2004 r. w sali koncertowej Akademii Muzycznej przy ul. Staszica 3 w Bydgoszczy odbyło się Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków TMMB. Na zebraniu został zatwierdzony nowy Statut TMMB jako Stowarzyszenia Pożytku Publicznego.
Porozumienie z pracodawcami i przedsiębiorcami
| |
| W pięknej sali imieniem burmistrza Wojciecha Łochowskiego Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy i Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców podpisali porozumienie o współpracy Fot. Marek Chełminiak |
W sali imienia W. Łochowskiego 18 października 2004 r. odbyło się spotkanie zarządów Kujawsko-Pomorskiego Związku Pracodawców i Przedsiębiorców oraz Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy, podczas którego prezesi obydwu organizacji: Mirosław Ślachciak i Jerzy Derenda podpisali porozumienie o wzajemnej współpracy na rzecz Bydgoszczy. Rozwój Bydgoszczy uzależniony jest w ogromnej mierze od działalności pracodawców. Stąd TMMB oraz Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców zamierzają wspólnie zabierać głos we wszystkich najważniejszych sprawach dotyczących miasta, m.in. gospodarki, nauki czy kształcenia kadr.
Popularny „Kalendarz Bydgoski”
Najpopularniejszym wydawnictwem Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy jest „Kalendarz Bydgoski”, ostatnio pod redakcją Krystyny Bacciarelli. Rocznik XXXVIII na 2005 rok, który ukazał się 22 października 2004 roku, to ponad 300 stron z artykułami poświęconymi współczesnej i starej Bydgoszczy. Pisze bez mała 50 autorów.
Na okładce znajduje się zdjęcie Marka Matyjasika. Przedstawia ono udane dzieło znanego art. plastyka Jerzego Kędziory z Częstochowy. Jest to „Przechodzący przez rzekę” - jakby partner sławetnej bydgoskiej „Łuczniczki” - ze strzałami w ręku, choć bez kołczanu, a towarzyszy mu jaskółka, po niemiecku „szwalbe” - jak nazwisko wybitnego bydgoszczanina. Wśród wielu ciekawych artykułów na uwagę zasługują m.in.: Stefana Pastuszewskiego o powołaniu bydgoskiej diecezji, Arkadiusza Niezgódki o miastach partnerskich Bydgoszczy, Barbary Gogol-Drożniakiewicz o Feliksie Nowowiejskim - patronie Akademii Muzycznej, Ewy Piechockiej o nowościach wydawniczych, kilka artykułów nawiązujących do bydgoskiego września 1939 roku, jest tekst o karmelitach - Elżbiety Dygaszewicz oraz o bydgoskich legendach – Rajmunda Kuczmy.
„Kalendarz Bydgoski” to forum poświęcone naszemu miastu. Każdy, komu Bydgoszcz jest bliska, może zabrać głos.
25 tom „Kroniki Bydgoskiej”
17 grudnia 2004 roku ukazał się najnowszy numer „Kroniki Bydgoskiej”, przygotowany edytorsko przez wydawnictwo „Margrafsen”, tradycyjnie już zawiera: studia i szkice, materiały, sylwetki, biografie, wspomnienia, przeglądy, omówienia, recenzje oraz kronikę najważniejszych wydarzeń bydgoskich. Jest to jubileuszowy, 25 z kolei, tom wydawnictwa.
Jesteśmy organizacją pożytku publicznego
20 grudnia 2004 r. TMMB uzyskało status organizacji pożytku publicznego. Odpowiedniego wpisu dokonał Sąd Rejonowy XII Wydziału Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego, Sekcja II w Bydgoszczy.
W sytuacji, gdy likwidowane są po kolei rozmaite ulgi, gdy upada mecenat państwa i samorządów lokalnych, ustawa ta daje organizacjom społecznym szansę przetrwania. Podatnicy mogą przekazywać 1 proc. podatku na rzecz m.in. naszej organizacji pożytku publicznego. Wpłata musi być udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego. Kolejnym przywilejem jest zwolnienie od: podatku dochodowego od osób prawnych, nieruchomości, czynności cywilno-prawnych oraz opłat skarbowej i sądowej.
Dzięki podporządkowaniu się wielu wymogom ustawy, stowarzyszenia pożytku publicznego postrzegane są jako bardziej przejrzyste i wiarygodne.
Bronimy Bydgoszczy
Na początku stycznia 2005 roku Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy podjęło na łamach „Gazety Pomorskiej” polemikę z treściami oczerniającymi Bydgoszcz na internetowej stronie, którą utworzyło kilku mieszkańców Torunia. Nie dość, że młodzieńcy bezkarnie przywłaszczyli sobie rysunki Andrzeja Mleczki, to jeszcze zafałszowali historię naszego miasta pomijając wiele faktów z dziejów Bydgoszczy. A przecież nie od dziś wiadomo, że niezgoda rujnuje. Co nawet dla młodych powinno być oczywiste. Widać zabrakło nie tylko wiedzy, ale i dobrych manier.
Noworoczne spotkanie z opłatkiem
 |
| Noworoczne spotkanie TMMB w sali sesyjnej Ratusza Fot. Wojciech Wieszok |
14 stycznia 2005 roku w sali sesyjnej bydgoskiego ratusza odbyło się tradycyjne noworoczne spotkanie opłatkowe członków, przyjaciół i sympatyków Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy. Z widowiskiem wypełnionym przepięknymi polskimi kolędami wystąpili studenci IV roku Wydziału Wokalno-Aktorskiego bydgoskiej Akademii Muzycznej pod kierunkiem dr Barbary Gogol-Drożniakiewicz. Przebrani w stroje wypożyczone z Opery Nova zagrali jak najprawdziwsi aktorzy. Noworoczne życzenia dla Bydgoszczy i TMMB złożyli m.in. wojewoda Romuald Kosieniak, posłanka Anna Bańkowska, senator Dorota Kempka i wiceprezydent Lidia Wilniewczyc. Podczas spotkania wręczono przyznany pośmiertnie przez Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków TMMB tytuł Honorowego Członka TMMB artyście plastykowi Jerzemu Stróżykowi. Tytuł i kwiaty odebrała żona Zmarłego, znany pedagog ze Szwederowa - Honorata Stróżyk.
Badania archeologiczne
W końcu stycznia 2005 roku Sekcja Archeologiczna TMMB zakończyła badania powierzchniowe w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski na terenie woj. kujawsko-pomorskiego. Zarejestrowano ponad 500 stanowisk archeologicznych. Zadanie wykonano na zlecenie Ośrodka Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego w Warszawie.
Za środki unijne
7 lutego Zarząd Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy podjął uchwałę o przeniesieniu na rzecz miasta własności nieruchomości przy ul. Mennica 4. Podjęliśmy taką decyzję, gdyż trudno byłoby nam spełnić wszystkie wymogi pozyskania środków unijnych na odbudowę tej zabytkowej kamienicy. 3 marca podpisany został akt notarialny w tej sprawie. Przenieśliśmy własność z nadzieją, że w zamian władze miasta uczynią wszystko, by nie tylko dziś, ale i w przyszłości, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy miało siedzibę godną wiekowych tradycji swego działania. Liczymy, że prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz wystąpi do Rady Miasta z inicjatywą uchwałodawczą o nieodpłatne użyczenie Towarzystwu na 15 lat pomieszczeń w budynku przy ul. Jezuickiej 4.
Jubileuszowe spotkanie redaktorów i autorów
14 kwietnia 2005 roku z okazji ukazania się 25 tomu „Kroniki Bydgoskiej” w sali 200a bydgoskiego ratusza odbyło się uroczyste spotkanie z twórcami i autorami tego wydawnictwa. Prezes TMMB Jerzy Derenda przypomniał, że „Kronika Bydgoska” jest kontynuatorką szczytnych tradycji przedwojennego „Przeglądu Bydgoskiego” i powstała z potrzeby rozwijających się środowisk naukowych i kulturalnych miasta. Integruje środowisko naukowe naszego regionu, gdyż publikacje w niej zamieszczają nie tylko naukowcy z Bydgoszczy, ale także UMK w Toruniu i innych uczelni w kraju. Jest nierzadko jedyną okazją do publikacji dorobku przez młodych pracowników nauki. Recenzowane tomy uzyskują wysokie noty za profesjonalizm badawczy. Prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz wręczył dyplomy zasłużonych redaktorom i autorom wydawnictwa, w tym prof. Włodzimierzowi Jastrzębskiemu, dzięki któremu „Kronika Bydgoska” od 1988 r. ukazuje się regularnie, każdego roku.
Ponieważ w pierwszym terminie część autorów, a jest to blisko 200 osób, nie mogła uczestniczyć, kolejne jubileuszowe spotkanie odbyło się 24 maja 2005 roku w sali nr 5 ratusza. Tym razem władze miasta reprezentował Mariusz Krupa, dyrektor Wydziału Kultury i Promocji Miasta UM. Twórcy „Kroniki Bydgoskiej” i autorzy, w tym zwłaszcza prowadzący wydawnictwo na początku Rajmund Kuczma, oraz piszący teksty: prof. Franciszek Mincer, prof. Barbara Janiszewska-Mincer, dr Anna Perlińska, dr Jan Malinowski, dr Marek Romaniuk, dr Henryk Dubowik i inni, uhonorowani zostali Dyplomami Prezydenta Bydgoszczy oraz albumami i Dyplomami TMMB. Bogatą historię „Kroniki Bydgoskiej” zaprezentował przewodniczący Zespołu Redakcyjnego prof. Włodzimierz Jastrzębski.
Jak wypromować Bydgoszcz?
Podczas jubileuszowego spotkania „Kroniki” uroczyście przyjęto kolejnych nowych członków, którzy w dyskusji z niepokojem mówili o „wypłukiwaniu" Bydgoszczy z medialnej mapy kraju. Padła propozycja, by zorganizować dyskusyjne forum dla określenia metod promowania Bydgoszczy w kraju i regionie oraz skłonienia władz miasta do ich realizacji.
Współpraca z Muzeum Farmacji
TMMB nawiązało 6 kwietnia 2005 roku stałą współpracę z p. Bartłomiejem Wodyńskiem – Muzeum Farmacji Apteki „Pod Łabędziem” w Bydgoszczy. W jej ramach młodzież zgrupowana w szkolnych kołach TMMB może bezpłatnie zwiedzać placówkę i korzystać z fachowych informacji pracownika muzeum. Towarzystwo ma zamiar pomóc aptece w powrocie jej oryginalnego szyldu – z łabędziem – na ul. Gdańskiej 5.
Inicjatywy Szwederowa
Z wieloma inicjatywami występuje koło terenowe TMMB na Szwederowie kierowane przez Krystynę Gawek. Od 15 lat organizuje konkurs wiedzy o Bydgoszczy i Szwederowie dla młodzieży z osiedla. Rokrocznie 23 kwietnia, w rocznicę urodzin Marii Konopnickiej, pod jej pomnikiem odbywa się inscenizacja twórczości poetki. Z inicjatywy koła młodzież Szkoły Podstawowej nr 63 objęła patronatem Pomnik – Krzyż na skwerze przed byłą Łaźnią Miejską oraz pomnik ofiar hitlerowskiej agresji przy kościele parafialnym przy ul. Ugory.
Laur od TMMB
29 kwietnia w Teatrze Polskim po spektaklu „Marylin Mongoł” uhonorowano bydgoskich artystów z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru. Szósty z kolei Laur Grzymały, przyznawany przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy za najciekawszą rolę drugoplanową, otrzymał z rąk prezesa TMMB Jerzego Derendy aktor Artur Krajewski. Była to nagroda za bogactwo wyrazu artystycznego, umiejętność patrzenia i słuchania, dojrzałość i skupienie w interesującej roli asystenta reżysera w sztuce Tankreda Dorsta „Ja, Feuerbach” wystawianej w sezonie teatralnym 2004/2005.
Rosną szeregi młodych przyjaciół Bydgoszczy
 |
| Finał „Konkursu Wiedzy o Bydgoszczy i Regionie” w dniu 20 czerwca 2005 r. w Pałacu Młodzieży Fot. Wojciech Wieszok |
Piąty raz z rzędu realizowany był przez Sekcję Młodzieżową TMMB program edukacyjny „Bydgoszcz moja mała ojczyzna”. Z inicjatywy przewodniczącej sekcji dr Ewy Puls dbyło się wiele arcyciekawych zajęć dla młodzieży.
17 czerwca uczniowie klas IV szkół podstawowych – ponad 100 osób - uczestniczyli w sali widowiskowej Pałacu Młodzieży w grze planszowej „Poznajemy Bydgoszcz” i zdobywali odznakę pod tym samym hasłem. Do klas V kierowana była impreza plenerowa zorganizowana 6 maja we współpracy ze studentami IV roku pedagogiki Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego. Były to gry terenowe i finał w Pałacu Młodzieży połączony z inscenizacją legend bydgoskich. Uczestnicy w liczbie ponad 100 osób ubiegali się o brązowe odznaki w trwającym już 30 lat konkursie „Młodego Przyjaciela Bydgoszczy”. W konkursie „ABC wiedzy o Bydgoszczy" dla klas VI wzięło udział 60 uczniów. Podczas finału 18 maja w Pałacu Młodzieży triumfowała drużyna Szkoły Podstawowej nr 56, a 38 uczniów zdobyło srebrne odznaki „Młodego Przyjaciela Bydgoszczy”. 5 maja w Instytucie Historii Akademii Bydgoskiej test w „Konkursie Wiedzy o Bydgoszczy i Regionie” pisało 60 uczniów gimnazjów. Podczas finału w Pałacu Młodzieży dniu 20 czerwca 2005 roku triumfowała drużyna Gimnazjum nr 9, a złote odznaki „Młodego Przyjaciela Bydgoszczy” otrzymało 22 uczniów i uczennic.
W „Albumie Bydgoskim”
W okresie grudzień 2004 - styczeń 2005 na łamach dodatku „Album Bydgoski” w „Gazecie Pomorskiej” ukazał się cykl materiałów poświęconych działalności organizatorskiej i wydawniczej naszego Stowarzyszenie.
Powstała Sekcja Architektoniczno-Urbanistyczna
12 lipca 2005 roku Zarząd Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy podjął uchwałę o powołaniu do życia Sekcji Architektoniczno-Urbanistycznej w składzie: przewodnicząca - Iwona Jastrzębska-Puzowska, zastępca - Bogna Kostkowska-Derkowska, sekretarz - Daria Bręczewska-Kulesza, skarbnik - Tamara Zajączkowska i członek - Agnieszka Wysocka. Sekcja ma zamiar zajmować się architekturą i urbanistyką Bydgoszczy od czasów najdawniejszych po współczesne, popularyzować wiedzę na ten temat i wpływać na podejmowane w naszym mieście decyzje budowlane. W planach jest m.in. stworzenie cyklicznie ukazującego się wydawnictwa, na którego łamach mogliby publikować swoje artykuły architekci i historycy sztuki.
W 80-lecie z nowym regulaminem
W tym roku przypada 80-lecie organizowanego przez TMMB konkursu „Bydgoszcz w kwiatach i zieleni”. Zarząd na posiedzeniu w dniu 12 czerwca 2005 roku zatwierdził nowy regulamin, który umożliwia uczestnictwo nie tylko osobom indywidualnym, ale także instytucjom i zakładom pracy oraz spółdzielniom mieszkaniowym.
Biuro redakcji: „Encyklopedia Bydgoszczy”
Działa redakcja „Encyklopedii Bydgoszczy”. Biuro, w którym w każdy wtorek (z wyłączeniem sierpnia) w godzinach 15.15 do 17.15 dyżuruje sekretarz redakcji dr Aldona Chlewicka, mieści się w siedzibie TMMB przy ul. Jezuickiej 4 (II piętro). Obecnie gotowe są wykazy haseł ogólnych i szczegółowych. Do końca sierpnia br. spodziewane są hasła ogólne i początek opracowania haseł szczegółowych – bydgostianów. Kontakt z sekretarzem: e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. 322-51-96 i 345-44-34, w wyjątkowych sprawach komórka: 0601-188-859.
Spotkanie miłośników tramwajów
 |
| Zabytkowy tramwaj 5N+5ND Fot. Archiwum TMMB |
Sekcja Komunikacji naszego Stowarzyszenia wespół z Miejskimi Zakładami Komunikacyjnymi Spółka z o.o. zorganizowała 23 lipca 2005 roku imprezę dla miłośników starej komunikacji (w tym zwłaszcza zabytkowych tramwajów). Uczestnicy mieli okazję zwiedzić nasze miasto z okien wiekowych pojazdów. Imprezę zorganizowano dla uczczenia 50-lecia linii tramwajowej na osiedle Leśne i eksploatacji wagonów tramwajowych typu „N” oraz 30-lecia linii tramwajowej na osiedle Wyżyny.
Opracował: Kazimierz Kowalski
