Kronika Bydgoska jest regionalnym czasopismem popularnonaukowym wydawanym przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ukazującym się od 1967 r. W końcu 2024 roku do rąk wiernych czytelników trafił kolejny, 45 tom czasopisma. Jest on dostępny także w wersji elektronicznej: https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/278599/edition/275548 

Warto dodać, że nowy tom oprócz tradycyjnej pomocy finansowej Urzędu Miasta Bydgoszczy uzyskał wsparcie Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.   

Na łamach każdego numeru Kroniki zamieszczanych jest zazwyczaj około 30 tekstów z reguły zróżnicowanych tematycznie. Przeważają artykuły i szkice o treści historycznej oraz publikacje źródeł archiwalnych, których dopełnieniem są materiały o zagadnieniach współczesnych. Poszczególne teksty ulokowane są w następujących działach rzeczowych: Studia i szkice, Źródła i Materiały, Sylwetki – Biografie - Wspomnienia oraz Przeglądy, recenzje, omówienia. Tom zamyka Sprawozdanie z działalności TMMB. 

Pierwszy blok tematyczny Kroniki otwiera artykuł Anny Siwiak będący analizą naturalnych determinantów przestrzennych, które wpłynęły na rozwój urbanistyczny średniowiecznej Bydgoszczy. Karol Kubicki przedstawił górnośląskie wcielenia pomnika Fryderyka II Wielkiego, który niegdyś stał na Starym Rynku w Bydgoszczy. Z kolei Jerzy Pawłowski,  przypomniał początki popularnej niegdyś „ciuchci”, czyli Bydgoskiej Kolei Powiatowej. Piotr Falkowski jest autorem studium prozopograficznego, w którym przeanalizował grupę polskich pracowników bydgoskiego magistratu w 1920 roku, po odzyskaniu niepodległości.  Marek K. Jeleniewski przedstawił swoje badania Czyżkówka stanowiącego gospodarcze zaplecze przedwojennej Bydgoszczy. Albert S. Kotowski rozwikłał tajemnicę grobu z II wojny światowej na cmentarzu bydgoskiej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, zaś Piotr Geise powrócił do tajemnic rodziny von Alvensleben, ostatnich właścicieli Ostromecka. Stefan Pastuszewski od lat skupiony na badaniach dziejów konfesyjnych miasta tym razem szkic poświęcił ruchowi „księży patriotów” w Bydgoszczy i regionie. Witold Rakowski zaprezentował kolejne studium demograficzne mieszkańców Bydgoszczy tym razem w 1970 roku, w którym skończyło się sprawowanie władzy przez Władysława Gomułkę. Z kolei Mariusz Guzek zajął się początkiem oficjalnej dystrybucji wideo w Bydgoszczy, zaś Jacek Lindner tradycją związaną z obecnością internetu.

Następną część Kroniki  prezentującą źródła i materiały otwiera szkic Moniki Opioły-Cegiełki  dotyczący insurekcji kościuszkowskiej w Bydgoszczy i na Kujawach zamieszczony z okazji 230. rocznicy wydarzenia. Okazjonalny charakter ma również tekst Radosława Michny prezentujący źródła do dziejów Kanału Bydgoskiego przechowywane w zasobie Tajnego Archiwum Państwowego w Berlinie-Dahlem. Następne trzy szkice dotyczą wartości źródeł lokalnej prasy. Katarzyna Grysińska-Jarmuła przypomniała reminiscencje o powstaniu styczniowym opublikowane na łamach „Dziennika Bydgoskiego” w latach 1920-1939. Joanna Matyasik przedstawiła enuncjacje prasy bydgoskiej w związku z przewrotem majowym 1926 r., zaś Aleksander Wiśniewski komentarze w sprawie konfliktu bydgosko-toruńskiego zamieszczone w prasie lokalnej dwudziestolecia międzywojennego. Libelli -  Składnicy Książki Polskiej w Paryżu na przykładach jej wydawnictw ze zbiorów specjalnych Biblioteki UKW w Bydgoszczy poświęciła swój szkic Justyna Kubiak.

W minionym roku Kronika poniosła poważną stratę. W gronie redakcyjnym zabrakło jej szefa profesora dra hab. Włodzimierza Jastrzębskiego, wieloletniego redaktora naczelnego czasopisma i jego twórcy w obecnym kształcie. W tym roku zmarła także dr Ewa Puls, niestrudzona popularyzatorka dziejów miasta i edukatorka wielu pokoleń młodych bydgoszczan. W dziale biograficzno-wspomnieniowym znajdują się nekrologi wspomnianych osób opracowane przez Zdzisława Biegańskiego i Marka Romaniuka. Zamieściliśmy również szkic biograficzny Przemysława Boruty - wybitnego inżyniera i wynalazcy, opracowany przez jego wnuczkę Katarzynę Borutę.

Jacek Woźny przygotował recenzję książki Kamila Ściesińskiego „100 lat Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy ( 1923-2023)”.

W dziale kronikarskim znalazł się szkic Anny Siwiak poświęcony trzydziestoleciu bydgoskiego klubu „MÓZG”. Hanna Jankowiak podsumowała działania młodych bydgoszczan zaangażowanych w obchody 100 – lecia działalności Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy, zaś Agnieszka Górzyńska przedstawiła działalność Szkolnych Koła TMMB.

Sądzić można, że bogactwo tematyczne nowego tomu skupi zainteresowanie wielu czytelników.  

Marek Romaniuk

redaktor naczelny